1. Uruchomienie Geoportalu w trybie chronionym
2. Podstawy pracy z mapą
3. Pobieranie informacji opisowych o obiektach mapy
4. Wyszukiwanie na mapie
5. Pomiary na mapie
6. Inne ciekawe funkcje

Geoportal służy do udostępnienia (w różnym celu) zbiorów danych przestrzennych i powiązanych z nimi innych danych tekstowych. Nasz Geoportal udostępnia m.in. bazy prowadzone przez MODGiK w Cieszynie, czyli EGiB, EMUiA, BDOT500, GESUT. Ponadto: ortofotomapę, plany zagospodarowania przestrzennego, projekty podziałów, kategorie dróg i inne.

Do korzystania z Geoportalu nie jest potrzebne żadne dedykowane oprogramowanie. Wystarczy:

• komputer z dostępem do internetu,
• zainstalowana dowolna przeglądarka internetowa, np. Chrome,
• założone (i aktywne) konto użytkownika w Geoportalu.

Aby uruchomić Geoportal miasta Cieszyna należy w przeglądarce w pasku adresu wpisać miastocieszyn.geoportal2.pl i nacisnąć klawisz Enter. Na ekranie pojawi się strona główna Geoportalu.
Uwaga: Można łatwo pomylić z adresem Geoportalu powiatu cieszyńskiego, który jest bardzo podobny. Pomyłkowe wejście na portal powiatowy jest najczęstszym źródłem braku możliwości zalogowania się.

Po wejściu na stronę główną Geoportalu należy kliknąć boczną zakładkę Geoportale w trybie chronionym, a następnie przycisk PRZEJDŹ DO E-USŁUGI znajdujący się na kaflu Geoportal w trybie chronionym:

Pojawi się okno logowania. Należy wpisać w nim nazwę użytkownika (login) i hasło określone we wniosku o utworzenie konta w Geoportalu:

Przy pierwszym logowaniu (po zawarciu umowy o dostęp do Geoportalu) pojawi się komunikat, że hasło wygasło i należy je zmienić. Należy wówczas kliknąć w przycisk Zmiana hasła i dwukrotnie wpisać nowe hasło. Nowe hasło musi mieć minimum 8 znaków, przynajmniej jedną dużą literę i minimum jeden znak inny niż litera (może być cyfra).

W przypadku 3-krotnego wpisania błędnego hasła Geoportal założy tymczasową blokadę użytkownika (na kilkanaście minut).

Jeśli użytkownik nie pamięta hasła może w oknie logowania kliknąć link Zapomniałem hasła. Wówczas na adres e-mail określony we wniosku o utworzenie konta w Geoportalu zostanie przesłane tymczasowe hasło. Jest ono ważne tylko 4 godziny i w tym czasie należy przeprowadzić procedurę zmiany hasła (identycznie jak podczas pierwszego logowania).

Administrator Geoportalu ma możliwość wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń:

• wymuszenie okresowej zmiany hasła użytkownika – po 30-tu dniach od poprzedniej zmiany,
• dostęp do Geoportalu tylko z określonego adresu IP,
• dostęp tylko w określonych godzinach i dniach tygodniach (np. w godzinach pracy),
• dostęp tylko do określonej daty (np. do końca umowy o dostęp lub do ostatniego dnia pracy),
• wyłączenie dostępu do modułu przeglądania bazy EGiB bez mapy (kafel Dane opisowe EGiB),
• wyłączenie wyświetlania niektórych danych osobowych: PESEL, imiona rodziców, oznaczenia dokumentów (KW),
• wyłączenie możliwości drukowania mapy w żądanej skali.

Po zalogowaniu na ekranie pojawi się mapa obejmująca obszar Cieszyna:

Przybliżanie lub oddalanie treści mapy (czyli pomniejszanie lub powiększanie obszaru mapy widocznego na ekranie) można realizować dwoma sposobami:

• kręcąc kółkiem myszki,
• klikając w pierwszy przycisk (ikona „lupa z plusem”) lub drugi przycisk (ikona „lupa z minusem”) na głównej listwie narzędziowej u góry ekranu:

Przesuwanie treści mapy (czyli obszaru mapy widocznego na ekranie) można realizować także dwoma sposobami:

• wcisnąć kółko myszki i nie puszczając go przesuwać myszką kursor po ekranie,
• kliknąć w trzeci przycisk (ikona „dłoń”) na pasku narzędziowym, kliknąć lewy przycisk myszki i nie puszczając go przesuwać myszką kursor po ekranie.

Kolejnymi dwoma ikonami z paska narzędziowego możemy odpowiednio: powrócić do poprzedniego powiększenia (obszaru) mapy (strzałka w lewo), przejść do następnego powiększenia (obszaru) mapy (strzałka w prawo) – jeśli wcześniej kliknięto w lewą strzałkę.

Pomocą w poruszaniu się po mapie służy Mapa referencyjna (z prawej strony ekranu). Znajduje się na niej czerwony krzyż lub prostokąt (zależy od przybliżenia), który na tle granic Cieszyna pokazuje aktualnie wyświetlany fragment mapy:

Wyświetlaną treść mapy ustala się za pomocą menu Warstwy z lewej strony ekranu, zaznaczając przyciski wyboru (check boxy) przy warstwach, które mają być widoczne. Większość pozycji w menu Warstwy jest rozwijalna (znaczek > przy nazwie warstwy), co umożliwia bardziej szczegółowe określenie widoczności treści mapy:

Uwaga: Aby po kliknięciu przycisku wyboru danej warstwy zobaczyć zmianę treści na ekranie, czasami trzeba trochę poczekać (szczególnie w przypadku łącza internetowego o małej prędkości przesyłania).

Skróty w menu Warstwy oznaczają:

• JE: jednostka ewidencyjna (czyli Cieszyn),
• GESUT: geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu,
• BDOT500: baza danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500–1:5000,
• BDSOG: baza danych szczegółowych osnów geodezyjnych,
• GUGiK: Główny Urząd Geodezji i Kartografii.

Warstwa Struktura własności pozwala zapoznać się z rodzajem własności na danej działce – bez udostępniania danych osobowych:

• kolor niebieski: działka jest własnością, współwłasnością lub we władaniu (współwładaniu):
  • Gminy Cieszyn,
  • Powiatu Cieszyńskiego,
  • Województwa Śląskiego,
  • Skarbu Państwa,
• kolor zielony: działka jest własnością, współwłasnością lub we władaniu (współwładaniu) innej instytucji niż ww.,
• kolor czerwony: działka jest własnością, współwłasnością lub we władaniu (współwładaniu) osoby fizycznej bądź małżeństwa.

Warstwa Tereny zamknięte określa „tereny o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych”. W przypadku Cieszyna tereny zamknięte ograniczają się do terenów kolejowych i terenów dawnych koszar przy ul. Wojska Polskiego.
Uwaga: Na działkach stanowiących tereny zamknięte zawartość warstw GESUT i BDOT500 została usunięta.

Jeśli z prawej strony nazwy warstwy znajduje się ikonka „białej kartki” to znaczy, że z obiektami na tej warstwie związane są jakieś dane tekstowe (informacje opisowe). Ikonka ta może być „pusta” lub może zawierać literkę „i” – zmianę dokonuje się poprzez kliknięcie lewym przyciskiem myszy:

• jeśli literka „i” zostanie włączona (widoczna), to po kliknięciu na jakiś obiekt z tej warstwy dane tekstowe z nim związane zostaną wyświetlone,
• jeśli literka „i” zostanie wyłączona (niewidoczna), to po kliknięciu na jakiś obiekt z tej warstwy dane tekstowe z nim związane nie będą wyświetlone.

W celu pobrania informacji tekstowej związanej z jakimś obiektem mapy (np. działką ewidencyjną) należy:

1. Wyświetlić zawartość danej warstwy, czyli zaznaczyć przycisk wyboru (check box) z lewej strony jej nazwy (w tym przypadku Działki ewidencyjne).
2. Włączyć literkę „i” z prawej strony nazwy warstwy.
3. Wcisnąć (kliknąć) ikonę „i” na głównym pasku narzędziowym u góry ekranu.
4. Kliknąć obiekt na mapie (w tym przypadku wewnątrz danej działki).

Aby zadośćuczynić ochronie danych osobowych, podczas uzyskiwania informacji zawierających dane chronione (np. o właścicielach działki będących osobami fizycznymi) Geoportal zażąda określenia zadania publicznego w ramach którego pobierane są informacje chronione.

Uwaga: Komplet informacji o uzyskanym dostępie do danych chronionych (użytkownik, data, dane chronione, cel dostępu itp.) zachowywany jest przez Geoportal w celu ewentualnej kontroli zasadności dostępu danego użytkownika do danych chronionych, zatem pole Podaj zadanie publiczne w celu dostępu do danych osobowych należy wypełniać z należytą rozwagą i starannością.

Podstawowe rodzaje wyszukiwań w Geoportalu:

• Wyszukiwanie działki ewidencyjnej wg jej numeru.
• Wyszukiwanie działek wg właścicieli.
• Wyszukiwanie adresu.
• Wyszukiwanie punktu o znanych współrzędnych.

Aby wyszukać działkę ewidencyjną należy:

• rozwinąć prawe boczne menu Szukaj,
• kliknąć przycisk Działka,
• wybrać z listy obręb ewidencyjny,
• wpisać numer działki ewidencyjnej,
• kliknąć przycisk Szukaj:

Szukana działka zostanie oznaczona na mapie szrafurą i wybranym markerem. Jeśli znany jest tylko sam numer działki (bez obrębu), to pole Wybór obrębu należy pozostawić puste i zaznaczyć przełącznik Szukaj tylko właściwego numeru – Geoportal odszuka wówczas wszystkie działki o wpisanym numerze w granicach Cieszyna.

Aby wyszukać działkę wg właściciela (podmiotu) należy:

• rozwinąć prawe boczne menu Szukaj,
• kliknąć przycisk Wyszukiwanie EGiB,
• określić rodzaj podmiotu: Osoba fizyczna / Instytucja / Podmiot grupowy,
• w polu Osoba wpisać odpowiednio: imię i nazwisko / nazwę instytucji / nazwę podmiotu grupowego,
• w przypadku wyszukiwania osoby fizycznej podać cel (zadanie publiczne),
• kliknąć przycisk Wyszukaj osoby,
• zaznaczyć odpowiednie osoby na uzyskanej Liście osób,
• kliknąć przycisk Wskaż działki:

Aby wyszukać adres należy:

• rozwinąć prawe boczne menu Szukaj,
• kliknąć przycisk Adres,
• wpisać w odpowiednie pola nazwę ulicy i numer domu,
• kliknąć przycisk Wyszukaj adresy,
• zaznaczyć odpowiednie adresy na uzyskanej Liście adresów,
• kliknąć przycisk Wskaż adresy:

Aby wyszukać punkt o znanych współrzędnych należy:

• rozwinąć prawe boczne menu Lokalizacja współrzędnej,
• wpisać parę współrzędnych geograficznych (N, E) lub geodezyjnych (X, Y),
• kliknąć przycisk Wskaż punkt:

Uwaga: Dopuszczalne są trzy formaty wprowadzania współrzędnych geograficznych:

• <stopnie>.<ułamek stopnia> np. 52.212345
• <stopnie>,<minuty>.<ułamek minut> np. 52,12.78768
• <stopnie>,<minuty>,<sekundy>.<ułamek sekund> np. 52,12,50.1243

Podstawowe rodzaje pomiarów:

• Pomiar odległości (długości).
• Pomiar powierzchni.
• Odczyt wysokości n.p.m.
• Generowanie przekroju wysokościowego.

Aby wykonać pomiar na mapie należy:

1. Wcisnąć przycisk Pomiary (ikona „podziałka”) na głównej listwie narzędziowej.
2. Wybrać odpowiedni pomiar w prawym bocznym menu Pomiary.

Aby zmierzyć odległość należy:

• kliknąć przełącznik (radio button) Linia,
• wskazać (kliknąć) na mapie dwa lub więcej punktów między którymi ma być zmierzona odległość.

Odległość lub suma długości wyświetlana jest na bieżąco w menu Pomiary:

Aby zmierzyć powierzchnię należy:

• kliknąć przełącznik Powierzchnia,
• wskazać (kliknąć) na mapie kolejne wierzchołki mierzonego wielokąta:

Aby odczytać wysokość n.p.m. określonego miejsca na mapie należy:

• kliknąć przełącznik Punkty,
• wskazać (kliknąć) na mapie określone miejsce,
• wcisnąć przycisk Wyświetlaj wysokości na mapie (ikona „47.1”):

Uwaga: Wysokości odczytywane są z numerycznego modelu terenu (udostępnionego przez GUGiK) utworzonego metodą skaningu laserowego (LIDAR). Średni błąd wysokości tego modelu wynosi ±15 cm.

Aby wygenerować przekrój wysokościowy należy:

• narysować linię (wyznaczoną przez co najmniej dwa punkty) wzdłuż której wygenerowany zostanie przekrój,
• kliknąć przycisk Generacja przekroju:

1. Drukowanie mapy
2. Link do aktualnego widoku mapy
3. Zewnętrzny serwer WMS
4. Google Street View
5. Odczyt pliku GML
6. Odczyt/zapis plików GPX
7. Instrukcja obsługi Geoportalu

Geoportal oferuje dwa sposoby drukowania mapy:

1. Wydruk aktualnego obrazu (widocznego na ekranie) bez zachowania skali (lewa ikona „drukarka”). Wydruk możliwy jest do pliku PDF lub bezpośrednio do drukarki.
2. Wydruk w skali (prawa ikona „drukarka”). Ta opcja dostępna jest tylko w trybie chronionym, dla użytkowników z odpowiednimi uprawnieniami, wyłącznie do pliku PDF.

W pierwszym przypadku – wydruk aktualnego obrazu – użytkownik ma bardzo ograniczone możliwości skonfigurowania wydruku. Drukowane jest dokładnie to, co widać na ekranie (zasięg mapy, kolory), bez zachowania kartometryczności, opatrzone informacją o poglądowym charakterze wydruku:

W drugim przypadku – wydruk w skali – należy:

• na głównym pasku narzędziowym kliknąć przycisk Drukuj w skali,
• w prawym bocznym menu Wydruki określić format, orientację i skalę wydruku – na ekranie (pod kursorem myszy) pojawi się fioletowy prostokąt, który wyznacza maksymalny możliwy zasięg wydruku (dla wybranego formatu, orientacji i skali),
• zaznaczyć myszką zasięg wydruku (nie przekraczając fioletowego prostokąta),
• uzupełnić dane, które znajdą się na przygotowywanym wydruku: Cel wydruku, Gmina, Obręb, Inf. dodatkowa,
• wybrać paletę kolorów:
  • Do wyrysu – mapa będzie wydrukowana w kolorach określonych przepisami (głownie rozp. ws. bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej),
  • Ekranowa – obiekty mapy będą wydrukowane takimi kolorami, jakie widać na ekranie,
  • Monochromatyczna – mapa będzie wydrukowana kolorem czarnym:

Uwaga: Robiąc wydruk z wygenerowanego pliku PDF należy wyłączyć skalowanie! Jeśli skalowanie będzie włączone, to nastąpi dopasowanie do rozmiarów papieru, marginesów drukarki i skala nie zostanie zachowana!

Aby zachować aktualny widok mapy (przybliżenie, wyświetlany obszar, zestaw włączonych warstw) w celu np. przekazania go innemu użytkownikowi (mailem, SMSem) należy użyć przycisku Link do aktualnego widoku mapy z głównego paska narzędziowego:

Aby uzupełnić mapę o treść inną niż standardowo oferowana przez Geoportal, można udostępnić warstwę(y) z zewnętrznego serwera WMS. Web Map Service (WMS) jest to międzynarodowy standard udostępniania w Internecie danych geograficznych (map) w postaci rastrowej. Np. aby do zestawu warstwy (menu Warstwy) dołożyć warstwę z ortofotomapą po czeskiej stronie granicy państwa należy:

• na głównym pasku narzędziowym kliknąć przycisk Dodanie serwera WMS,
• uzupełnić pole Adres serwisu WMS,
• kliknąć przycisk Dodaj serwis:

Jeśli adres jest prawidłowy a serwer czynny, to w menu Warstwy pojawi się nowa pozycja (warstwa), a na obszarze mapy treść generowana przez serwer WMS:

Geoportal umożliwia łatwe przejście do usługi Google Street View (panoramiczne zdjęcia z poziomu ulicy wykonane najczęściej przez kamerę zamontowaną na poruszającym się wzdłuż ulicy samochodzie). Należy:

• kliknąć na głównym pasku narzędziowym przycisk Widok Google Street View (ikona „kamera”),
• kliknąć w określone miejsce na ulicy lub w jej pobliżu (nie dalej niż 50 m od sfilmowanej drogi):

Geoportal umożliwia odczyt plików w formacie GML. Format ten służy do przekazywania (wymiany) danych m.in. z baz EGiB, GESUT i BDOT500, zawiera informacje graficzne (wektorowe) i opisowe. Należy:

• rozwinąć prawe boczne menu GML / WFS / DXF / GPX,
• kliknąć przycisk GML,
• kliknąć przycisk Wybierz plik i wskazać jego położenie w komputerze,
• kliknąć przycisk Info o obiekcie i wskazać go na mapie (np. budynek):

Geoportal umożliwia także odczyt i zapis pliku(ów) GPX. Format ten pozwala na wymianę danych pomiędzy aplikacjami i urządzeniami używającymi danych nawigacji satelitarnej. Przykładowo: przeniesienie (i wizualizacja) zarejestrowanej przez nawigację turystyczną (np. Garmin) podczas spaceru ścieżki do portalu mapowego (np. Geoportal). Odczyt wykonuje się w analogiczny sposób jak plików GML:

Aby wykonać działanie odwrotne, czyli zaporojektować ścieżkę w Geoportalu i zapisać ją do pliku GPX, należy:

• narysować ścieżkę (jako marker) za pomocą narzędzia Linia w prawym bocznym menu Pomiary,
• wyeksportować ścieżkę klikając w przycisk Zapisz marker w formacie GPX w oknie Obsługa danych GPX.

Instrukcja obsługi Geoportalu: dostępna pod linkiem Pomoc w lewym górnym rogu ekranu: